Przewodnik po terapii EMDR – Co warto wiedzieć przed rozpoczęciem?

Zastanawiasz się, dlaczego czasami reagujesz w sposób, którego później nie potrafisz wytłumaczyć, mimo że próbujesz się uspokoić i zracjonalizować sytuację? Jeśli takie momenty zdarzają się w Twoim życiu, a potem odczuwasz dyskomfort lub frustrację, to może być sygnał, że Twoje reakcje mają głębsze, ukryte źródło.

Terapia EMDR może Ci pomóc
To skuteczna metoda, która pozwala przepracować trudne wspomnienia i zneutralizować wywoływane przez nie reakcje. Dzięki EMDR możesz pozbyć się niechcianych emocji i reakcji, które powodują dyskomfort i wpływają na Twoje codzienne życie. W wyniku terapii zaczniesz reagować w sposób adekwatny do sytuacji, a Twoje samopoczucie i spokój wewnętrzny wrócą na właściwe tory.

Wyobraź sobie, że kończysz z atakami paniki
Zamiast obawiać się kolejnego napadu, rozumiesz jego przyczynę i czujesz, że nie ma już miejsca na lęk. Przepracowując te trudne momenty, zyskujesz kontrolę nad sobą i swoje reakcje stają się proporcjonalne do sytuacji. Z czasem zrozumiesz siebie lepiej i zaczniesz myśleć o sobie w sposób bardziej pozytywny.

Terapia EMDR to droga do wewnętrznego spokoju
Jeśli masz dość niekontrolowanych reakcji, które wpływają na Twoje życie, czas na zmianę. Z pomocą EMDR możesz zacząć działać inaczej i odzyskać komfort życia.

EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing), czyli terapia odwrażliwiania i przetwarzania za pomocą ruchów gałek ocznych, to nowoczesna, naukowo potwierdzona metoda psychoterapeutyczna, opracowana przez Francine Shapiro w latach 80. XX wieku. Jej celem jest pomoc w przetwarzaniu trudnych, traumatycznych lub obciążających wspomnień, które mogą wpływać na nasze codzienne funkcjonowanie psychiczne i fizyczne – często długo po tym, jak wydarzenia miały miejsce.

Jak działa EMDR?

Podczas sesji terapeuta poprowadzi Cię przez serię specyficznych bodźców bilateralnych – najczęściej ruchów gałek ocznych, stukania (tappingu) lub dźwięków naprzemiennie oddziałujących na obie półkule mózgu.

Dzięki temu możliwe jest:

• aktywowanie naturalnych mechanizmów przetwarzania informacji w mózgu,
• „rozładowanie” emocjonalnego ładunku związanego z trudnymi wspomnieniami,
• zamiana destrukcyjnych przekonań na zdrowsze i bardziej wspierające.

Nie chodzi o wymazywanie wspomnień, ale o zmniejszenie ich wpływu i emocjonalnego napięcia z nimi związanego.

Na co pomaga terapia EMDR?

EMDR jest skuteczna w pracy z wieloma problemami psychologicznymi i emocjonalnymi, m.in.:

Zaburzenia, które EMDR może pomóc leczyć:

• PTSD (zespół stresu pourazowego) – u dzieci, młodzieży i dorosłych
• Fobie i lęki (np. lęk wysokości, lęk społeczny)
• Zaburzenia lękowe uogólnione (GAD)
• Depresja i obniżony nastrój związany z traumą
• Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (OCD)
• Zespół stresu pourazowego po doświadczeniu przemocy, mobbingu, wypadku czy choroby
• Trudne doświadczenia z dzieciństwa (np. zaniedbanie, odrzucenie, krytyka)

EMDR sprawdza się też w pracy z:

• niską samooceną, wstydem, wewnętrznym krytykiem,
• negatywnymi przekonaniami na temat siebie („nie zasługuję na miłość”, „jestem bezwartościowy”),
• problemami w relacjach,
• uzależnieniami,
• przewlekłym bólem i dolegliwościami psychosomatycznymi.

Dla kogo jest EMDR?

Dla osób, które:

• przeszły trudne lub traumatyczne doświadczenia,
• mają poczucie „utknięcia” emocjonalnego,
• mimo terapii rozmową, wciąż wracają do bolesnych wspomnień lub reakcji,
• chcą szybciej i głębiej przepracować źródła swoich problemów.

EMDR – nowoczesna terapia oparta na badaniach

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oraz Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne rekomendują EMDR jako jedną z najskuteczniejszych metod leczenia traumy. Terapia ta zyskuje coraz większe uznanie także w pracy z zaburzeniami lękowymi, depresją i wewnętrznym krytykiem.

Oto jak wygląda przebieg terapii EMDR w praktyce:

1. Wywiad i planowanie terapii

• To faza zbierania informacji. Terapeuta poznaje Twoją historię życia, problemy, objawy oraz wcześniejsze doświadczenia terapeutyczne.
• Wspólnie określacie obszary do pracy – np. traumatyczne wydarzenia, natrętne wspomnienia, lęki czy trudności emocjonalne.
• Tworzy się tzw. „mapę wspomnień” – lista wydarzeń, które będą omawiane w kolejnych etapach terapii.

2. Przygotowanie

• W tej fazie terapeuta uczy Cię technik regulacji emocji i radzenia sobie z napięciem (np. wizualizacje, „bezpieczne miejsce”, oddech).
• Dowiesz się, jak będzie wyglądała praca z oczami, tappingiem lub dźwiękami.
• To czas budowania zaufania i poczucia bezpieczeństwa. Pacjent nie jest „wrzucany” od razu w trudne wspomnienia – wszystko dzieje się w Twoim tempie.

3. Ocena (identyfikacja wspomnienia docelowego)

Wybieracie konkretne wspomnienie do przetworzenia. Terapeuta zadaje pytania, by je dokładnie „osadzić” – np. co widzisz, co czujesz w ciele, jakie myśli się pojawiają?
Określane są:

• negatywne przekonanie (np. „jestem bezwartościowy”),
• pożądane przekonanie (np. „jestem wystarczający”),
• emocje i odczucia cielesne.

4. Odwrażliwianie (desensytyzacja)

To główna faza EMDR – terapeuta włącza bodźce bilateralne (np. naprzemienne ruchy oczu, stukanie, dźwięki).
Podczas ich trwania umysł przetwarza wspomnienie – trochę jak podczas snu REM.
Pacjent relacjonuje pojawiające się myśli, obrazy, odczucia – wszystko, co się pojawia, jest mile widziane i ważne.

Z czasem emocjonalny ładunek wspomnienia zaczyna słabnąć.

5. Instalacja pozytywnego przekonania

• Gdy wspomnienie staje się mniej bolesne, terapeuta „instaluje” pozytywne przekonanie (np. „poradziłem sobie”, „mam wartość”).
• Również z użyciem bodźców bilateralnych.
• Celem jest, by pozytywne przekonanie naprawdę było odczuwane jako prawdziwe – nie tylko powiedziane „na sucho”.

6. Skanowanie ciała

• Pacjent sprawdza, czy w ciele nadal są jakieś ślady napięcia związane z omawianym wspomnieniem.
• Terapeuta pomaga je zauważyć i ewentualnie przetworzyć, aż ciało także „puści” resztki stresu.

7. Zakończenie sesji

• Niezależnie od tego, na jakim etapie jesteście, każda sesja kończy się stabilizacją.
• Pacjent uczy się „zostawiać” materiał terapeutyczny w gabinecie lub bezpiecznie go zamykać, by móc funkcjonować po sesji.
• Stosowane są techniki wyciszające i ugruntowujące.

8. Ocena efektów (rekonfiguracja)

• Na kolejnej sesji terapeuta sprawdza, co zostało przetworzone, a co jeszcze wymaga pracy.
• Można wrócić do tego samego wspomnienia lub zająć się kolejnym z listy.

Dlaczego ta struktura jest ważna?

Terapia EMDR jest dokładnie zaplanowana i prowadzona w sposób bezpieczny. Każdy etap ma swoje znaczenie i jest dostosowany do gotowości pacjenta.
Nie chodzi o „grzebanie w przeszłości”, ale o zamknięcie tego, co wciąż wywiera wpływ na tu i teraz.

Zastanawiasz się, czy EMDR będzie odpowiednie dla Ciebie?

Każda terapia zaczyna się od konsultacji – na niej wspólnie sprawdzimy, czy to podejście odpowiada Twoim potrzebom.

Zapraszam na terapię EMDR

Anna Dobosz – psycholog, psychotraumatolog, terapeuta EMDR